Hans van Dam woont en werkte in Boskoop. Hij is actief voor IVN Boskoop en Natuurtuin De Veenmol. Zijn roots liggen in de Krimpenerwaard. Het HPJ is de onafhankelijke nieuwsbrief van Vrienden van het Heempad (VvhH) Boskoop en vele onderwerpen die Hans aandraagt, raken ook onze harten.

In deze nieuwsbrief o.a. Floron’s Eindejaars Plantentelling: worden het ijsbloemen of de laatste overlevenden?, winterklussen, draai vuurwerk de nek om, weerextremen, het klimaat in eigen omgeving, de lente keerde terug, half april koesterde ik me in het zonnetje, een gouden herfst, vragen tijdens de Energiebespaarmarkt aan de klimaatburgemeester, Meer bomen Nu en hoe plant je bomen? Noteer in uw jaaragenda: De volgende natuurexcursies met IVN Vrienden van het Heempad 2023.

Verder lezen:

Tekst: Hans van Dam, foto: Maria Kuijf

Recent onderzoek bevestigt de deprimerende ernst van de insectensterfte wereldwijd en de rol van klimaatverandering daarbij. Met onvoorstelbare impact op vogels, vleermuizen, vissen, bloeiende planten en… mensen. Gelukkig kan iedereen zelf insecten écht helpen met acht simpele acties.

Hoe staat u tegenover insecten? Eng met kriebelpoten en slaat u ze plat? Irritant als ze de roos leegzuigen of erger, u steken? Neutraal, maar totaal overbodig in uw leven? Of kunt u ook genieten van zo’n vernuftige mierensnelweg, een dikke hommel op een krokus of een glimmend blauw juffertje dat totaal onverwacht langs helikoptert? Hoe dan ook, ze horen erbij en hebben een sleutelrol te vervullen op aarde en bij ons eigen voortbestaan.

Hier kun je het artikel van Vogelbescherming hierover lezen.

Foto header; aardhommel door Sjani van Ophemert

In het najaar komen verschillende soorten vogels uit het noorden en oosten van Europa naar Nederland om hier te overwinteren. Veel van hen maken graag gebruik van het voedsel dat in tuinen te vinden is. Daarnaast trekken sommige van onze ‘eigen’ broedvogels naar de tuinen als het voedsel in het buitengebied schaars wordt. Welke herfstgasten maken gebruik van uw tuin? En hoeveel en wanneer? Deze vragen hopen we te beantwoorden tijdens onze nieuwe herfstgastentelling.

Herfstgasten

Uw ‘eigen’ tuinvogels krijgen de komende maanden bezoek van soortgenoten en andere vogels van verder weg. Met name een aantal lijsters en mezen weten goed geoutilleerde tuinen te waarderen en komen graag langs voor bessen, vetbollen en andere versnaperingen die er te vinden zijn. Denk hierbij aan koperwiek en kramsvogel. Maar ook koolmezen, pimpelmezen en zwarte mezen zijn trekvogels. Niet zozeer onze Nederlandse vogels, maar in Noord- en Oost-Europa. En uit de bossen van eigen land komen soms glanskop of kuifmees tevoorschijn op voedertafels en – silo’s.

Dat laatste geldt ook voor vinken en kepen (en houtduiven). Als de voorraden beukennootjes dit najaar beginnen op te drogen dan zoeken ze vaak tuinen op. Andere typische herfstgasten die we kunnen tellen zijn gaai, staartmees en roodborst. Stuk voor stuk vogels waarvan uw vertrouwde tuinvogels in dit seizoen soortgenoten van elders over de vloer kunnen krijgen.

Tel mee!

De vogelsoorten die we tellen zijn: koperwiek, kramsvogel, vink, keep, gaai, staartmees, houtduif, pimpelmees, koolmees , glanskop, kuifmees, zwarte mees en roodborst. Welke van deze herfstgasten maken gebruik van de tuinen? En hoeveel zijn dat er? Dat willen we onderzoeken. Uw deelname aan deze telling wordt zeer gewaardeerd! De telling is van 12 november tot 4 december. U kunt zich alvast aanmelden op Tuintelling, dan geven we u een seintje als de telling van start gaat.

Meer herfstgasten naar uw tuin lokken?

U kunt deze herfstgasten in uw tuin lokken door planten aan te bieden met voedsel en beschutting. Plant bijvoorbeeld de bessenstruiken van de bessenkalender. Bessen zijn voor veel vogels – en ook de meeste herfstgasten – een belangrijke natuurlijke voedselbron in het najaar. En door eventueel bij te voeren kunt u de vogels goed bekijken – en tellen! – en helpt u ze meteen ook een handje. Voor tips over een vogelvriendelijke tuininrichting: neem eens een kijkje op MijnVogeltuin.

Resultaten

De belangrijkste resultaten publiceren we na de telling op deze pagina. Heeft u meegeteld? Dan ontvangt u via e-mail een seintje als de resultaten klaar staan. Ook gaan we deze telling jaarlijks herhalen zodat we een beter beeld krijg van het belang van de Nederlandse tuinen voor onze herfstgasten. Voor meer informatie over de herfstgastentelling zie Tuintelling.

Nóg meer tuinvogels tellen?

Heeft u de smaak te pakken en wilt u vaker vogels tellen in uw tuin? Dan is de Nationale Tuinvogeltelling in het laatste weekend van januari iets voor u. Zet 27, 28 en 29 januari alvast in uw agenda!

Foto header: zanglijster door Huig Bouter

De natuur is ernstig aangetast en staat onder zware druk. Het is daarom goed nieuws dat de Europese Commissie in juni een baanbrekend wetsvoorstel voor natuurherstel heeft gepresenteerd. De Nederlandse regering en de Tweede Kamer willen dit wetsvoorstel echter afzwakken. Een slechte zaak, vindt Vogelbescherming en roept op om het EU-voorstel juist te steunen.

Naar de petitie voor een krachtige natuurherstelwet.

Aangetaste ecosystemen

De Europese Commissie bracht in juni 2022 een voorstel uit voor een nieuwe natuurherstelwet. Die moet er voor zorgen dat alle EU-lidstaten aangetaste ecosystemen herstellen en eenmaal herstelde natuur in stand houden.

Dat geldt voor natuurgebieden, zee-natuur, rivieren, landbouwgebieden, bossen en ook stedelijke ecosystemen. Via deze natuurherstelwet zijn de samenhangende crises op het gebied van biodiversiteit, klimaat en verontreiniging effectief en efficiënt aan te pakken. Onderdeel van het voorstel is ook een ‘verslechteringsverbod’ buiten Natura 2000-gebieden. Deze nieuwe vereiste stelt dat habitattypen en herstelde leefgebieden van soorten ook buiten Natura 2000-gebieden niet mogen verslechteren.

Onlangs kwam BirdLife International met een rapport waaruit blijkt dat een op de acht vogelsoorten in de wereld bedreigd is. Herstel van de natuur in Europa, in Nederland en in alle andere lidstaten is dus ook vanwege de vogels hard nodig.

Het EU-wetsvoorstel is niet alleen in het belang van vogels en natuur, maar juist ook voor mensen. Wij zijn immers net zo goed afhankelijk van een gezonde natuur voor ons voedsel, schoon water en onze gezondheid. Gezonde ecosystemen als veengebieden, graslanden, zoetwatergebieden, zeeën en bossen slaan ook grote hoeveelheden broeikasgassen op en dragen bij aan het beperken van de gevolgen van klimaatverandering.

Verslechteringsverbod

De Tweede Kamer heeft op 20 oktober jl. een motie van de BoerBurgerBeweging aangenomen waarin staat dat onze regering zich in Brussel maximaal moet inzetten om het ‘verslechteringsverbod’ uit de nieuwe EU-natuurherstelwet te krijgen, zodat Nederland niet op slot zou gaan. De motie werd ontraden door de regering, maar wel gesteund door een krappe Kamermeerderheid (waaronder de kabinetspartijen VVD en CDA). Dat is een slechte zaak, omdat het precies het tegenovergestelde voorstelt van wat nodig is: verdere afbraak in plaats van herstel.

Basiskwaliteit natuur

De motie van BBB suggereert ten onrechte dat de EU-natuurherstelwet als harde eis ook een verslechteringsverbod bevat voor groen in steden en dorpen. Maar daarvoor bevat het wetsvoorstel juist een flexibelere benadering: geen nettoverlies aan natuur en een geleidelijke toename van stedelijke groene ruimte. Kort door de bocht, het nieuwe voorstel biedt de mogelijkheid om in steden en dorpen natuur weg te halen om elders te compenseren, zolang de hoeveelheid stedelijk groen netto maar gelijk blijft/toeneemt.

Het beoogde voorstel van de Europese Commissie sluit goed aan bij de gewenste Basiskwaliteit Natuur in Nederland en het inrichten van een ‘natuurinclusieve’ samenleving, waarvoor brede steun was bij de regering en de Tweede Kamer. Zo kwam bijvoorbeeld de VVD al in 2018 met de motie ‘groen in de stad’, voor slimme oplossingen voor meer groen in steden. Het CDA diende later de – ook ruim aangenomen – motie in om met voorstellen te komen voor natuurinclusieve steden ten behoeve van biodiversiteit. Meer groen in de stad beschermt mensen ook tegen hittestress en zorgt voor betere luchtkwaliteit.

Gezonde toekomst

Voor Nederland is de EU-natuurherstelwet van groot belang omdat het duidelijk perspectief biedt om uit de stikstofcrisis te komen en om natuur, mensen en ondernemingen een duurzame en gezonde toekomst te kunnen bieden.

Teken de petitie

Een universitair hoofddocent landbouw- en voedselbeleid aan de WUR (Wageningen University & Research), Jeroen Candel, is een petitie gestart om de beoogde natuurherstelwet niet af te zwakken. Vogelbescherming steunt deze petitie net als andere natuurorganisaties. U ook?

Naar de petitie voor een krachtige natuurherstelwet.

Foto header; Maria Kuijf