Op woensdag 26 maart jl vond de algemene ledenvergadering plaats. De Zwaan in Berkenwoude  was goed gevuld met circa 40 leden. André Bloot was aanwezig om tweedehands boeken te verkopen en er stonden tientallen nestkastjes klaar voor de leden.

Jaap Graveland, de voorzitter, opende de ledenvergadering. Hij benadrukte het belang van samenwerking tussen alle belanghebbenden in de Krimpenerwaard. De NVWK werkt samen met diverse beherende instanties, met overkoepelende organisaties zoals Sovon en niet in de laatste plaats met de boeren! Zonder boeren geen veenweidegebied, laten we daar duidelijk over zijn.

De NVWK heeft nu meer dan 900 leden. Jaap stelde als doel om in 2025 het duizendste lid te verwelkomen. Daarbij willen we een voorbeeld nemen aan André Bloot van de JNW en vooral de jeugd opzoeken om warm te maken voor de natuur.

De jaarverslagen van secretaris en penningmeester werden goedgekeurd alsmede de begroting voor 2023.

We namen afscheid van de penningmeester, Marco Steenwinkel. Hij legt zijn bestuursfunctie neer, omdat hij naar het oosten van het land vertrekt. Zijn partner vogelcoördinator Vincent van Dijk, gaat met hem mee. De functie vogelcoördinator is daarom bij deze vacant gekomen. Michiel Fokkema neemt het penningmeesterschap over.

Joke Colijn stopt met haar bestuursfunctie PR en communicatie. Joke blijft wel actief bij verschillende projecten en het samenstellen van de Waardvogel. We zijn nog op zoek voor vervanging van de bestuursfunctie PR.

Niet alleen van bestuursleden werd afscheid genomen. Ook van Huug Luigies namen we afscheid als verkenner voor eigen huisvesting van de NVWK.

Nadat de vergadering gesloten werd, was er na de pauze een interessante presentatie van de oprichter van de Stichting Otterstation Nederland, Addy de Jongh over de herintroductie van de otter. 

Foto header: Vlnr Marije Willems, Frans van der Storm, Benjamin Hallie, Jaap Graveland, Joke Colijn en Marco Steenwinkel

Het gaat niet goed met de Nederlandse natuur. Dat blijkt uit het nieuwste ‘Living Planet Report Nederland 2023 – Kiezen voor natuurherstel‘. Maar dit rapport heeft ook meteen een hoopvolle boodschap: natuurherstel werkt en kan ons helpen bij het oplossen van de diverse crises waar we nu mee worstelen: klimaat, stikstof en biodiversiteit. Het gaat slecht omdat de druk op de natuur te groot is. Door stikstof, door verdroging, versnippering en waterkwaliteit. Dieren zoals de zomertortel, patrijs, veldleeuwerik, kwabaal, adder, het donkere pimpernelblauwtje en de rugstreeppad zijn voorbeelden van soorten waar het slecht mee gaat. Maar zelfs soorten als de egel en het konijn die je vroeger veelvuldig zag, zijn in aantallen flink afgenomen. 

Enkele conclusies uit het rapport

Met name in duinen, heide en het agrarisch gebied blijft de natuur achteruitgaan. Talrijke soorten zijn in aantal afgenomen. En belangrijke leefgebieden van dieren en planten dreigen te verdwijnen als we nu niet ingrijpen. Gelukkig laat het rapport ook lichtpuntjes zien. Op sommige plekken werpt herstel van waternatuur vruchten af, denk aan rivieren en laagveenmoerassen. Maar op het land lukt dat niet of nauwelijks. Grootste oorzaken van natuurverlies zijn stikstof, verdroging en versnipperde leefgebieden. Bescherming alleen is niet meer voldoende, grootschalig natuurherstel is nu cruciaal om verder biodiversiteitsverlies te kunnen stoppen.

De natuur is onze belangrijkste bondgenoot

“We zullen volop moeten inzetten op grootschalig natuurherstel. Het mooie is dat meer ruimte voor natuur ook helpt bij de aanpak van grote maatschappelijke uitdagingen waar Nederland voor staat. Natuur is onze belangrijkste en trouwste bondgenoot. Dit is hét moment om aan de slag te gaan, want onze natuur kan niet langer wachten,” zegt Kirsten Haanraads, hoofd van het Nederland-programma van het Wereld Natuur Fonds (WWF-NL) bij de lancering.

Een andere inrichting van ons land is nodig

“Sommige belangrijke leefgebieden van dieren en planten verdwijnen als we nu niet ingrijpen,” licht strategisch adviseur Sander Turnhout van SoortenNL toe. “Op sommige plekken zien we dat herstel van waternatuur goed werkt, denk aan rivieren en laagveenmoerassen, maar op het land is dat moeilijker. Daar is een hele andere inrichting van Nederland voor nodig.” 

Stikstof, verdroging en versnippering

De belangrijkste oorzaken van de achteruitgang van onze natuur zijn te veel aan stikstof, verdroging en versnippering van natuurgebieden. De natuur is veerkrachtig en kan herstellen, maar dat kan alleen als we de bedreigingen wegnemen en de natuur een handje helpen.

Natuurherstel werkt!

Met soorten als de otter en de bever, maar ook de slechtvalk en de franjestaart gaat het dankzij natuurherstel weer wat beter. Net als bijvoorbeeld de spechten in onze bossen.  De otter is een (internationaal) voorbeeld dat het mogelijk is een toppredator terug te krijgen wanneer natuur wordt hersteld. Bijvoorbeeld doordat de natuurgebieden beter zijn verbonden via natuurvriendelijke oevers en faunapassages bij wegen. Het maaibeheer is aangepast, zodat er jaarrond riet ergens op de oever staat. Ook de waterkwaliteit is verbeterd. Al deze herstelmaatregelen hebben geholpen om de otter weer terug te krijgen. Zo ook de slechtvalk, het snelste dier op aarde, doet het weer beter in ons land. Dankzij het verbod op ‘DDT’s’ en het aanbieden van nestkasten in bebouwd gebied en op industrieterreinen, zien we het dier weer vaker vliegen.

Europese natuurherstelwet

De Europese Natuurherstelwet, waarover deze zomer in Brussel wordt gestemd, is een belangrijke kans om natuur terug te brengen in Europa. WWF steunt dit wetsvoorstel. Nederland ligt helaas dwars en werkt de wet tegen. Er is daarom meer publieke druk nodig op de Nederlandse regering om de wet te steunen. Conclusies uit dit Living Planet Report Nederland laten duidelijk zien dat natuurherstel noodzakelijk is. We hebben de natuur nodig om ons land leefbaar te houden. De natuur kan ons helpen om de zich opstapelende problemen, van klimaatverandering tot de woning- en stikstofcrisis, het hoofd te bieden. Een sterke Europese natuurherstelwet, waar de Europese Unie nu over onderhandelt, creëert ruimte voor natuur én een natuurpositieve economie. Vul die wet ruimhartig en royaal in, is de oproep van het rapport.

Download hier het rapport ‘Living Planet Report Nederland – Kiezen voor Natuurherstel’

Het Living Planet Report

Het Living Planet Report beschrijft hoe de staat van natuur in Nederland zich sinds 1990 ontwikkelt. Deze vierde editie staat in het teken van natuurherstel.  

Het rapport is gepubliceerd door het Wereld Natuur Fonds, Naturalis Biodiversity Center, Stichting ANEMOON, EIS Kenniscentrum Insecten, FLORON, Nederlandse Mycologische Vereniging, RAVON, Sovon Vogelonderzoek Nederland, De Vlinderstichting en Zoogdiervereniging. Voor de publicatie wordt gebruik gemaakt van trendgegevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).   

Vlinderstichting bestaat dit jaar 40 jaar. In samenwerking met SOVON, zij vieren dit jaar hun 50-jarig jubileum met een speciale lustrumchallenge voor vogels, heeft De Vlinderstichiting een 40 weken challenge opgezet voor het tellen van vlinders en libellen in Nederland. Op de kaart zijn verschillende vlinder- en libellenvormen getekend die bestaan uit vakken van 1 vierkante kilometer: de zogenaamde kilometerhokken. Door via LiveAtlas complete vlinder- en libellenlijsten in deze hokken bij te houden, help je om de figuren op de kaart te zetten en doe je waardevolle tellingen. De ‘challenge’ is gestart op de Landelijke Dag van de Vlinderstichting, 4 maart 2023 en loopt 40 weken lang.

Het verzamelen van data is ontzettend belangrijk om te achterhalen hoe het met soorten in Nederland gesteld is. Bij De Vlinderstichting tellen jaarlijks duizenden vrijwilligers vaste routes (meetnetten) en losse waarnemingen. De meetnetten blijven onze eerste prioriteit maar voor iedereen die een keer op pad gaat en losse waarnemingen wil doorgeven vragen we gebruik te maken van de kwartiertelling óf LiveAtlas. Want hierin worden gegevens gebundeld waardoor we er meer informatie kunnen uithalen dan bijvoorbeeld via Waarneming.nl.

Waarom deze challenge?
Door een complete telling te doen en deze als geheel op te slaan, verzamel je onbewust veel meer informatie dan wanneer je dezelfde wandeling maakt en dezelfde waarnemingen elk apart als een losse waarneming opslaat. We weten dan bijvoorbeeld waar je wel hebt gelopen maar niks hebt gezien, en ook dat alle soorten die niet in de telling zitten ook daadwerkelijk niet door jou gezien zijn.

Vlindervormen
Door minstens een halfuur en maximaal anderhalf uur lang in één van de kilometerhokken van de vlinder-, libel-, of rupsfiguur te tellen, kleur je dat hok van de vorm in. De mooiste vorm is om 1 uur lang in een kilometerhok te tellen, maar in sommige zeer open gebieden is dat erg lang, vandaar de wat ruimere tijdsmarge. Hoe meer hokken er zijn geteld, hoe verder de vorm gevuld raakt. Je kunt een kilometerhok in je eentje tellen, maar ook met meerdere tellers op pad gaan. Zo zetten we de vlinders en libellen -letterlijk!- op de kaart. 

Zo doe je mee!

• Bekijk de methode van tellingen voor LiveAtlas.
• Kijk op de website van LiveAtlas welke kilometerhokken van de vorm nog niet geteld zijn. Deze hokken kun je in het veld ook in de invoer van de app Avimap zien.
• Voer een telling van minimaal een halfuur uit in een of meerdere van deze niet-getelde kilometerhokken. Deze worden gevuld op de kaart.
• Heb je medetellers, voer die dan ook in bij je telling

Waarnemingen doorgeven via de app
In de laatste versie van de apps Avimap en iAvimap kun je de hokken die bij de challenge horen herkennen aan de witte rand. Selecteer die hokken om mee te doen en tel er minstens een half uur.

Heb je de app Avimap nog niet? Download deze dan om mee te doen. Achteraf de telling invoeren op ons invoerportaal kan ook.

Wat kun je winnen?

De veertig mensen die de meeste unieke kilometerhokken hebben geteld ontvangen het nieuwe wandelboek ‘Op zoek naar vlinders en libellen’. Heb je minimaal 15 herhaaltellingen gedaan in hetzelfde kilometerhok, dan ontvang je vier vrolijke vlinderstickers (13×13 cm).
Wie de allermeeste hokken heeft geteld, wint een bootexcursie naar de Weerribben in de vliegtijd van de sierlijke witsnuitlibel in 2024 Ga voor meer informatie over de challenge naar: liveatlas.sovon.nl/liveatlas/result/vlinders40jaar.

Foto header: vrouw bloedrode heidelibel door Harry Verkerk