Probleem predatie weidevogels vraagt om maatwerk

Vossen die eieren uit een nest roven, of een reiger die er met een jong kuiken vandoor gaat. Voor weidevogels hoort de dreiging van roofdieren bij het leven. Alleen lijkt het er op dat de predatie onder weidevogels al tientallen jaren toeneemt. Draagt dat bij aan de sterke achteruitgang van weidevogels in Nederland? Onderzoekers van Sovon zetten de feiten op een rijtje.

Lees hier verder.

Foto header door Thomas van der Es

Bodemdaling Krimperwaard, onderzoeksrapport roept grote vragen op

De Krimpenerwaard is een van de snelst zakkende gebieden van ons land. De belangrijkste oorzaak: veenoxidatie en veeninklinking door het continu verlagen van het peil, voornamelijk om de huidige melkveehouderij te kunnen voortzetten. De gemeente onderkent dat we hier niet eindeloos mee door kunnen gaan en in het coalitie-akkoord staat als doelstelling om in 2022 op 2000 extra ha maatregelen te treffen tegen bodemdaling. Voor gerichte maatregelen liet de gemeente een rapport opstellen door Acacia waarin mogelijke maatregelen worden vergeleken, maar ook de bodemdaling wordt geschat. Wij denken dat deze onderzoekers de bodemdaling onderschatten en hebben dat in een gesprek met de gemeente toegelicht.

“De NVWK denkt dat de Krimpenerwaard gebaat is bij goede gegevens, om een aantal redenen. Er is nu veel politieke aandacht voor bodemdaling en rijk en provincie stellen geld beschikbaar om de bodemdaling te remmen. Lage bodemdalingscijfers rapporteren die de werkelijke bodemdaling onderschatten beperken de mogelijkheden om hier een beroep op te doen. En discussie over cijfers kan een goed gesprek over verduurzaming van de landbouw in de weg zitten.

Jaap Graveland, voorzitter van de NVWK geeft in de Waardvogel van september 2020 een analyse van het rapport van Acacia. Wij vinden dit te belangrijk om dit alleen onze leden aan te bieden en daarom kunt u deze analyse downloaden.

De NVWK denkt dat de Krimpenerwaard gebaat is bij goede gegevens, om een aantal redenen. Er is nu veel politieke aandacht voor bodemdaling en rijk en provincie stellen geld beschikbaar om de bodemdaling te remmen. Lage bodemdalingscijfers rapporteren die de werkelijke bodemdaling onderschatten beperken de mogelijkheden om hier een beroep op te doen. En discussie over cijfers kan een goed gesprek over verduurzaming van de landbouw in de weg zitten.

We gaan gemeente en hoogheemraadschap benaderen met de vraag of het mogelijk is met deskundigen te bespreken welke gegevens en methoden gebruikt gaan worden om de bodemdaling in het verleden en de toekomst te bepalen, zodat we een gedeeld beeld kunnen krijgen en de bodemdaling effectiever kunnen aanpakken.

Foto header; bodemdaling zichtbaar in het landschap, foto door Maria Kuijf

Otter bij Lage Weg; zeehond of toch otter?

In de Hollandsche IJssel nabij Lageweg dacht men dat zaterdagmiddag een otter waargenomen was. Carin van Delft wist het dier op de foto te zetten. Carin reed in de auto op de IJsseldijk richting Lageweg toen zij en haar man bij een boei een koppie boven water uit zagen steken. “Een eend of waterkip kon het niet zijn, dus zij we meteen gestopt en hebben we de auto geparkeerd.” Turend over het water speculeerden ze wat voor dier het zou kunnen zijn. Ze dacht aan een otter, bever of een zeehond. Een zeehond was twee weken eerder gezien ter hoogte van Capelle aan den IJssel. “Ik heb een foto gemaakt en op de Facebookpagina Ouderkerk is zooo mooi gezet. Daar was het voor een kenner snel duidelijk dat het om een otter ging.” 

Naar nu blijkt is de otter toch een zeehond. De zoogdiervereniging heeft het dier als zeehond gedetermineerd.

Sietze Kleinjan, Boswachter Uitvoering, regio Veenweiden ZHL, is de boei ter plaatse gaan bekijken. Hij vindt het dier te klein voor een zeehond. De vorm van de kop pleit volgens hem ook voor een otter. Andere zwemmende dieren, vos, hond en andere marterachtige hebben poten en geen zwempoten zoals wel duidelijk te zien is.

Lees hier het bericht in Het Kontakt over de waarneming.

Rabobank Club Support, stem op VRS Nebularia

Ook in 2020 heeft Vogelringstation Nebularia zich weer in mogen schrijven in de Rabobank Club Support. Met de Rabobank Club Support ondersteunt de Rabobank Krimpenerwaard en Gouwe met een donatie de verenigingen in hun omgeving.  Leden van de Rabobank krijgen vijf stemmen. U kunt minimaal drie en maximaal vijf verenigingen uitkiezen en deze minimaal één en maximaal twee stemmen geven.  Voor elke stem die een vereniging ontvangt (dat varieert van biljartclub tot wandelvereniging, van ouderenclub tot natuurvereniging), krijgen zij een evenredig percentage aan sponsorgeld. Voor het vogelringstation is dit een mooie gelegenheid om de jaarlijkse kosten te drukken. Afgelopen jaar hebben zij ruim € 300,00 mogen ontvangen, mede dankzij de stemmen van de leden van de Rabobank.

Heeft u een Rabobankrekening en bent u ook lid (dat is trouwens gratis), dan zouden de ringers van VRS Nebularia het fijn vinden als u op vogelringstation Nebularia stemt (het liefst met maximale 2 stemmen).

Kunt u zelf niet stemmen, maar misschien heeft u familieleden, vrienden of kennissen die dat wel kunnen, attendeer hun dan op het goede werk van Nebularia en vraag of zij het vogelringstation hun stem willen gunnen. Dus zeg het voort! Breng snel uw stem uit. Er kan gestemd worden tot 25 oktober! Ook de NVWK doet mee met de Rabo Clubsupport.

Meer informatie: https://www.rabobank.nl/particulieren/leden/clubsupport/

Foto header; gevangen geringde kleine karekiet in het Doove Gat, foto door Erik Kleyheeg

Nieuw Europees landbouwbeleid legt bom onder duurzame toekomst

Het is niet sexy maar raakt ons allemaal: het Europese landbouwbeleid. In jargon heet dit het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid en het gaat om een van de grootste geldpompmachines ter wereld. Dit beleid wordt nu herzien, maar de uitgelekte plannen zijn ronduit alarmerend. Als het aan de drie grootste groepen binnen het Europees Parlement ligt wordt de biodiversiteits- en klimaatcrisis vergroot in plaats van opgelost.

Het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid omvat maar liefst 40% van de hele Europese begroting. 400 miljard euro gaat naar de sector die belast is met de nobele taak ons te voeden, maar die intussen sterk bijdraagt aan het grootste biodiversiteitsverlies sinds het uitsterven van de dinosauriërs. De landbouwsector krijgt subsidie zonder dat daar harde voorwaarden voor een duurzaam bedrijfsvoering aan gekoppeld zijn. Talloze studies laten zien dat sinds 1980 in Europa meer dan 55% procent van de boerenlandvogels is verdwenen. Ook de bijen, vlinders en andere insecten gaan hard in aantal achteruit.

Zie hier het hele bericht van Vogelbescherming Nederland

Nieuwsbrief wintervogeltelling

Duizenden vrijwilligers tellen het hele jaar door vogels. Zij dragen zo bij aan het onderzoek naar de vogelstand. De NVWK doet hier aan mee door wintervogeltellingen te organiseren. Van september tot en met april worden eens in de maand de vogels in de Krimpenerwaard geteld. Alle gegevens gaan naar Sovon, die de gegevens beheert en samenwerkt met CBS, ministeries en RWS. Onze tellingen komen uiteindelijk in de vogelbalans van Sovon (https://www.sovon.nl/vogelbalans). Elke maand maakt Hans Kouwenberg een nieuwsbrief van de laatste telling.

De wintervogeltellingen vinden plaats van september tot en met april in het weekeinde (de zaterdag) dat het dichtst bij de 15e ligt. Er zijn nog enkele telgebieden beschikbaar. Lijkt het u leuk om wintervogels te tellen, meld u zich dan aan. Dit kan via de button op de homepage of via de coördinator van de wintervogeltelgroep, Hans Kouwenberg. Het is trouwens altijd mogelijk om met een teller mee te lopen om ervaring op te doen.

Handreiking | Natuur en landschap verdienen volwaardige plek in de regionale energiestrategieën

Nu de 30 concept regionale energiestrategieën zijn opgeleverd, wordt duidelijk dat ecologische en landschappelijke belangen in veel regio’s vooruit worden geschoven of dat een degelijke onderbouwing ontbreekt. Uit een inventarisatie van de Natuur en Milieufederaties blijkt dat er in ruim 20 RES-regio’s nog geen heldere afweging gemaakt is op het gebied van natuur en landschap. In enkele regio’s spelen natuur en landschap überhaupt nog bijna geen rol. Dit vergroot het risico dat de energieplannen onnodig tot schade leiden aan natuur en landschap, terwijl er volop kansen zijn voor wederzijdse winst. Er zijn voldoende mogelijkheden om schone energie op te wekken en tegelijk de natuur en het landschap te ontzien of – liever zelfs – te versterken.

De Natuur en Milieufederaties (onderdeel van de Participatiecoalitie) hebben in samenwerking met Wageningen Universiteit & Research (WUR) de handschoen opgepakt en presenteerden op 9 oktober de publicatie ‘Natuur & landschap in de RES: bouwstenen voor een natuur- en landschapsinclusieve energietransitie’.

Lees hier verder.

Ondertekening Beheerconvenant Prachtlint Krimpenerwaard

Op donderdag 24 september organiseerde Prachtlint (www.prachtlint.nl) met De Vlinderstichting een cursus Kleurkeur. Op deze cursus leren de deelnemers de beginselen van het ecologisch beheer van bermen. Ongeveer 50 mensen namen deel: vooral groenbeheerders en beleidsmedewerkers openbare ruimte van de gemeenten uit de Alblasserwaard, en de gemeente Krimpenerwaard.

Een groot aantal partijen in de Alblasserwaard en Vijfherenlanden ondertekenden in de afgelopen jaren een beheerconvenant. Met hun ondertekening markeren ze dat ze zich zullen inspannen om het groen dat ze in eigendom hebben meer ecologisch zullen gaan beheren en daarin ook zullen samenwerken. Deze partijen zullen bijvoorbeeld hun bermen zoveel mogelijk gaan maaien en het maaisel afvoeren. Nu worden de bermen vaak nog geklepeld waarbij het ‘maaisel’ blijft liggen, de bodem vaak wordt beschadigd zodat de bermen verruigen. Maaien en afvoeren leidt tot kruiden- en insectenrijke bermen.

De cursus Kleurkeur die eerder op de dag werd gegeven is een heel mooi voorbeeld van de samenwerking. Na afloop van de cursus sloten vijf nieuwe gemeenten in de Alblasserwaard zich aan bij het convenant, door een handtekening van betrokken wethouders.

De gemeente Krimpenerwaard bood een mooie opening aan de NVWK om Prachtlint in de Krimpenerwaard te introduceren. Ze organiseerde een motiemarkt waarin burgers of organisaties voorstellen konden doen voor een motie. Lang verhaal kort: de NVWK stelde voor om in de raad te stemmen over een motie om als gemeente aan te sluiten bij Prachtlint. Zo geschiedde en de motie werd met bijna unanieme stemmen aangenomen.

Vanuit Prachtlint is een apart beheerconvenant gemaakt voor de Krimpenerwaard. Op 24 september was het zover: wethouder Janette Hofman en Jaap Graveland ondertekenden als eerste partijen in de Krimpenerwaard het beheerconvenant. Tevens spraken ze af om samen met de Prachtlintorganisatie ook andere partijen in de Krimpenerwaard te benaderen om zich aan te sluiten. De gesprekken daarover lopen al, en we verwachten dat de komende maanden meer partijen ondertekenen. Met als motto: samen voor biodiversiteit.

Voor meer informatie, zie het artikel in Het Kontakt: https://www.hetkontakt.nl/regio/alblasserwaard/232182/mooie-impuls-voor-biodiversiteit-in-regio-met-cursus-en-convenant

Eurobirdwatch op De Hoekse Sluis

Op zaterdag 3 oktober 2020 was het weer zover: duizenden vogelaars in heel Europa telden op diezelfde dag de trekvogels die zuidwaarts vlogen. Het gaat daarbij om miljoenen vogels, een spectaculair fenomeen. In Nederland coördineert Vogelbescherming deze Euro Birdwatch voor de 25e keer, samen met de uitstekende website www.trektellen.nl. De Euro Birdwatch is een initiatief van BirdLife International.

Ook onze trektelpost werd bemand. Max had een partytent neergezet, wat geen overbodige luxe was, want de regen was wel een spelbreker. Ondanks de Coronaregels die in acht genomen moesten worden, was het heel gezellig om met elkaar vogels te spotten. Al met al vielen de aantallen helaas tegen. Ook bij Bakkerswaal/Schuwacht werd geteld, daar werd meer waargenomen.

Zie trektellen.nl voor de volledige aantallen. Zie www.vogelbescherming voor het landelijke verslag.

Foto header: Mieke met mondkapje voor, foto door Max Ossevoort

Valuta voor Veen: succesvolle informatiebijeenkomst voor agrariërs

De Natuur en Milieufederatie Utrecht (NMU) organiseerde in samenwerking met de NMZH een bijeenkomst voor grondeigenaren en boeren in het Utrechts veenweidengebied, om de kansen voor Valuta voor Veen in de provincie Utrecht te bespreken. Valuta voor Veen is een concept waarbij het waterpeil in agrarische gebieden wordt verhoogd en er minder CO2 vrijkomt. Het verdienmodel: de vermindering van CO2-uitstoot kan worden verkocht in de vorm van gecertificeerde CO2-credits.

De bijeenkomst vond plaats op Kennis Transfer Centrum Zegveld, waar reeds proeven lopen met ‘boeren met hoogwater’. Op sommige locaties in het Groene Hart daalt de bodem als gevolg van veenoxidatie met wel 1 cm per jaar. De uitstoot van CO2 (en andere broeikasgassen) die hierbij vrijkomt, ligt rond de 22 ton/ha/jaar. Alle veenweidegebieden in Nederland bij elkaar zijn verantwoordelijk voor 3% van de uitstoot van broeikasgassen. In het Klimaatakkoord is afgesproken dat grondeigenaren in veenweidegebieden de CO2-uitstoot in 2030 met 10 Mton hebben verminderd.

Anders boeren
De NMZH verkent – samen met haar collega Milieufederaties uit provincies met veenweidegebieden – of er een regionaal systeem van CO2-compensatie opgezet kan worden om zodoende de uitstoot van klimaatgassen van het veenweidegebied te beperken. Dit creëert een nieuw verdienmodel voor ‘anders boeren’. Het concept Valuta voor Veen dat hieraan ten grondslag ligt, is in de afgelopen jaren door de natuur en milieufederaties ontwikkeld. De Friese milieufederatie heeft recent voor het eerste Valuta voor Veen project van Nederland officiële CO₂-credits kunnen uitgeven.

Het concept Valuta voor Veen
Het oorspronkelijke idee is eenvoudig: het waterpeil in agrarische gebieden verhogen en daarmee bodemdaling en uitstoot van CO2 voorkomen. Deze vermindering van CO2 uitstoot kan dan worden verkocht in de vorm van gecertificeerde CO2-credits. Kopers van deze CO2-credits zijn bedrijven, overheden en burgers die op vrijwillige basis hun CO2 uitstoot willen compenseren. Dit model biedt niet alleen een economische drager voor natter landgebruik, maar heeft ook positieve effecten op de natuur, bijvoorbeeld voor de weidevogels.

In Friesland is de uitgangssituatie echter eenvoudiger dan in de Randstad. De ontwatering is in Friesland veel groter, terwijl in de Randstad ook grote klei-op-veengebieden liggen en slootpeilverhoging niet altijd mogelijk is. De NMZH heeft daarom het initiatief genomen om het Valuta voor Veen concept uit te breiden naar klei-op-veen en drukdrainage. De uitwerking hiervan is nu in volle gang en verwacht wordt dat deze uitbreiding nog dit jaar gereed zal zijn, wat vele mogelijkheden biedt in met name Utrecht en Zuid-Holland. Twee locaties in de Alblasserwaard, die al voorzien zijn met drukdrainagesystemen, kunnen dan direct als Valuta voor Veen proeflocaties worden ingericht. Hopelijk zullen daarna nog vele andere locaties gaan volgen.

Boeren staan open voor nieuwe initiatieven
De bijeenkomst in Zegveld begon met een presentatie door de NMU over het Valuta voor Veen concept. Hierbij werd door de NMZH een toelichting gegeven over de stand van zaken rond de uitbreiding van Valuta voor Veen met drukdrainage en klei-op-veen. Vervolgens kwam een gesprek met de boeren en andere grondeigenaren op gang. Dit leidde tot nuttige discussies, waarbij duidelijk bleek dat boeren rasechte ondernemers zijn die open staan voor nieuwe initiatieven en ideeën.

De NMZH wil bij voldoende interesse voor de Zuid Hollandse boeren en grondeigenaren nog dit jaar vergelijkbare bijeenkomsten gaan organiseren. Zo kan ook in Zuid-Holland een bredere bekendheid gegeven worden aan de toepassing van het Valuta voor Veen concept. Belangstellenden kunnen zich hiervoor nu al aanmelden bij de NMZH via info@milieufederatie.nl.

Bron: https://milieufederatie.nl/nieuws/boeren-met-hoogwater/